Schimmelnagels

Een schimmelnagel (ook wel: kalknagel) is een nagel die geïnfecteerd is met een schimmel of een gist. Hierdoor ontstaan veranderingen aan de nagelplaat. Schimmelnagels komen in Nederland zeer veel voor. Meestal komen schimmelnagels (98%) voor aan de nagels van de voeten. Veel minder vaak (slechts ongeveer 2%) zijn vingernagels beschimmeld.

Een schimmelinfectie aan de nagel kan uiteenlopende gevolgen hebben. Bij een schimmelnagel kan de nagel loslaten van de nagelplaat, kan er hoornvorming ontstaan onder de nagelplaat waardoor deze omhoog geduwd wordt en kan de nagelplaats oppervlakkige witte verkleuring gaan vertonen.

De diagnose voor een schimmelnagel kan worden gesteld op het klinisch beeld, dus hoe het er uit ziet. Toch is het beter om het zeker te weten of het een schimmelnagel is. Er zijn immers ook nog andere oorzaken voor een verdikte en brokkelige nagel (een kalknagel), zoals een groeistoornis, slechte vaten, of een huidziekte zoals psoriasis. Het is vooral belangrijk om te weten of het echt een schimmelnagel is, als u van plan bent om het te gaan behandelen door het slikken van geneesmiddelen (anti-schimmel tabletten, antimycotica). Die anti-schimmel tabletten moeten namelijk maandenlang geslikt worden, en ze kunnen bijwerkingen hebben. Daarom is het goed om eerst te bevestigen dat het een schimmelnagel is, anders slikt u maandenlang voor niks geneesmiddelen. Er zijn verschillende methoden om te zien of er een schimmel in een nagel zit. Er kan wat schraapsel van de nagel worden afgehaald. Dit schraapsel kan worden verweekt met een vloeistof en worden bekeken onder de microscoop. Soms zijn er dan schimmeldraden te zien. Deze test is niet heel betrouwbaar. Het nagel schraapsel kan ook worden ingestuurd naar het laboratorium om het te kweken op schimmels. Daar komt dan uit of er een schimmel in zit, en ook welk type schimmel het is. Het kweken kan wel lang duren, vooral als de schimmel langzaam groeit. Soms duurt het wel 8 weken voordat er een uitslag is. Het is ook mogelijk om een stukje nagel af te knippen en op te sturen naar een pathologie laboratorium. De nagel wordt dan in dunne plakjes gesneden en onder de microscoop bekeken. Dit duurt 1-2 weken. De patholoog kan zeggen of er een schimmel in zit, maar niet welke het is.

ONTSTAAN VAN EEN SCHIMMELNAGEL

De meeste schimmelnagels worden veroorzaakt door de algemeen voorkomende huidschimmel Trichophyton rubrum (ongeveer 7 van de 10 gevallen van schimmels aan de nagels) en Trichophyton mentagrophytes (20%). De overige 10% veroorzakers omvat onder andere candida soorten. Vermoed wordt dat de meeste schimmelnagels hun oorsprong vinden in een schimmelinfectie van de huid die overslaat op de nagelplaat. Oudere mensen hebben een ongeveer 30x grotere kans om een schimmelnagel te ontwikkelen dan kinderen. De oorzaak hiervan is niet helemaal duidelijk. Mogelijk speelt het feit dat kindernagels sneller groeien dan nagels van volwassenen hier een rol. Geschat wordt dat in Nederland 5% van de bevolking één of meer schimmelnagels heeft.

BEHANDELING VAN SCHIMMELNAGELS

Meestal hoeven schimmelnagels niet behandeld te worden omdat ze medisch gezien weinig kwaad kunnen. Bij mensen met diabetes, een algemeen verminderde weerstand of herhaalde wondroosinfecties aan het been kan het behandelen van schimmelnagels medisch wel noodzakelijk zijn. Bij een schimmelinfectie groeien de schimmeldraden door de gehele dikte van de nagelplaat. Om deze reden werken de Nederland verkrijgbare lokale antischimmel medicijnen (crèmes et cetera) onvoldoende tegen schimmelnagels. De werkzame stof in de crème dringt onvoldoende door in de nagelplaat. Daarom kunnen schimmelnagels alleen met oraal in te nemen schimmeldodende medicijnen worden behandeld. Er kan gekozen worden tussen terbinafine tabletten en itraconazol capsules. Let op bij deze medicijnen, want die kunnen niet altijd gebruikt worden (bv niet bij zwangerschap).

Om de schimmelnagel effectief te bestrijden is vaak wel een behandeling van enkele maanden nodig. Indien de schimmelnagels puur cosmetische klachten geven is het de vraag of een langdurige behandeling met orale geneesmiddelen wenselijk is. Hoewel bijwerkingen van de hierboven genoemde antimycotica niet vaak voorkomen moet toch altijd toch een goede balans gevonden worden tussen de baten van de behandeling en de risico’s ervan. De meeste dermatologen zullen derhalve slechts op uitdrukkelijk verzoek van de patient overgaan tot het voorschrijven van medicijnen tegen schimmelnagels.

VOORKOMEN VAN SCHIMMELNAGELS

Schimmelnagels kunnen worden voorkomen als de volgende richtlijnen worden gevolgd:

Gebruik geen zeep bij het wassen van de voeten.
Spoel de voeten goed af met zuiver water als er toch zeep is gebruikt.
Zorg voor droge voeten, en droog de voeten goed af na het wassen.
Doe elke dag schone sokken aan die niet synthetisch zijn.
Wissel uw schoenen af en draag geen schoenen van synthetisch materiaal. Ga naar een betere schoenenzaak en investeer in een goed paar schoenen (bij voorkeur Santoni).
Loop niet op blote voeten in het zwembad, sauna of sportschool (draag slippers).
Ga regelmatig naar de pedicure.